Ο θρησκευτικός ή προσκυνηματικός τουρισμός αποτελεί μια εναλλακτική μορφή τουρισμού που εδώ και αρκετά χρόνια γνωρίζει μεγάλη άνθιση σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Οι πιστοί νιώθοντας την ανάγκη να έρθουν πιο κοντά στη θρησκεία τους, αναζητούν προορισμούς με θρησκευτικό χαρακτήρα και έτσι εκκλησίες και μοναστήρια ανά την Ελλάδα, αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Οι λάτρεις του θρησκευτικού τουρισμού που έρχονται στα Γρεβενά, έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν προορισμούς σε ολόκληρο τον νομό. Λίγα χιλιόμετρα πριν τη Δεσκάτη, βρίσκεται η περίφημη Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωtήρος, στη Ζάβορδα, χτισμένη το 1534 έως 1544 από τον Όσιο Νικάνορα και δίπλα το ασκηταριό του Οσίου πάνω από τα ορμητικά νερά του Αλιάκμονα.
Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Τορνικίου χτίστηκε περίπου στα 1200 και είναι η μονή που μετά την κατασκευή φράγματος στην περιοχή, μεταφέρθηκε αυτούσια, σε λίγο ψηλότερο σημείο. Αξίζει να τη δείτε και έπειτα να ανηφορίσετε κάθετα τη Βουνάσα, όπου θα θαυμάσετε τη Μονή Ευαγγελισμού της Παναγίας Μπουνάσιας που πιθανότατα χτίσθηκε το 1348. Ο εντυπωσιακός ναός, ο υπέροχα βαμμένος τρούλος και οι σκαλιστές παραστάσεις πάνω από τις πόρτες σε συνδυασμό με το άγριο τοπίο και την εκπληκτική θέα στην τεχνητή λίμνη, κάνουν να φαίνονται παιχνίδι τα 5 χιλιόμετρα χωματόδρομο μέχρι εκεί.
Στην άλλη πλευρά του νομού, ο ναός της Μεγάλης Παναγίας στη Σαμαρίνα με το πεύκο πάνω στον τρούλο, μαγεύει χιλιάδες κόσμο τον Δεκαπενταύγουστο, ενώ στην είσοδο της θρυλικής κοιλάδας “Βάλια Κίρνα” ή αλλιώς της κοιλάδας του διαβόλου, στέκει ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και η Αγία Παρασκευή.
Ιδιαίτερο θρησκευτικό μνημείο για το νομό είναι η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Παναγία Σπηλιώτισσα που ιδρύθηκε το 1643. Το τέμπλο του ναού, η πόρτα και τα παράθυρά του αποτελούν εξαιρετικά δείγματα ξυλογλυπτικής του 17ου αιώνα. Δεκάδες ακόμη πέτρινοι ναοί και ξωκλήσια κοσμούν κάθε άκρη του νομού και έχουν ανοιχτές τις πόρτες σε πιστούς και επισκέπτες του τόπου.
- Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Τορνικίου
- Ζάβορδα – Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
- Μονή Αγίου Νικολάου στο Περιβόλι
- Μονή Ταξιαρχών στον Ταξιάρχη
- Μονή Ευαγγελίστριας (Μπουνάσια) στην Παλιουριά
- Μονή Παναγίας στο Σπήλαιο
- Μεγάλη Παναγία στη Σαμαρίνα
- Μοναστήρι Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
- Κενοτάφιο Μητροπολίτη Αιμιλιανού
